Η Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της – Κριτική θεάτρου
Το έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της είναι ένα από τα πιο σημαντικά αντιπολεμικά δράματα του 20ού αιώνα. Γραμμένο το 1939, λίγο πριν το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η ιστορία διαδραματίζεται κατά τη διάρκεια του Τριακονταετούς Πολέμου (1618-1648), μιας σύγκρουσης ανάμεσα σε Καθολικούς και Προτεστάντες που επηρέασε βαθιά την Ευρώπη. Η ηρωίδα του έργου, η Μάνα Κουράγιο, μετακινείται στις εμπόλεμες περιοχές με το κάρο της, προμηθεύοντας με τρόφιμα και προμήθειες τα στρατεύματα, στην προσπάθειά της να επιβιώσει και να προστατεύσει τα παιδιά της. Όμως, ο πόλεμος δεν χαρίζεται σε κανέναν και έτσι το τίμημα που πληρώνει είναι βαρύ.
Η ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΜΑΤΙΑ
Η Μάνα Κουράγιο ήταν μία από τις πιο δυνατές θεατρικές παραστάσεις που έχω δει το τελευταίο διάστημα. Η ατμόσφαιρα, οι ερμηνείες και η μουσική κατάφεραν να με απορροφήσουν ολοκληρωτικά. Πρόκειται για ένα έργο που δυστυχώς εξακολουθεί να είναι επίκαιρο, καθώς ο πόλεμος, με όλες του τις τραγικές συνέπειες, παραμένει αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης ιστορίας.
Η σκηνοθεσία του Στάθη Λιβαθινού αποδείχθηκε εξαιρετική. Ο τρόπος με τον οποίο δόθηκε έμφαση στις προσωπικές ιστορίες των χαρακτήρων, χωρίς να χάνεται το γενικότερο πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο, ήταν εντυπωσιακός. Η παράσταση είχε ρυθμό, ένταση και μια πολύ προσεγμένη εικαστική αισθητική, που ενίσχυσε ακόμα περισσότερο το βαρύ συναισθηματικό φορτίο του έργου.
Οι ερμηνείες ήταν πολύ δυνατές. Όλοι οι ηθοποιοί κατάφεραν να αποδώσουν με ακρίβεια τους ρόλους τους, καθώς μας μετέφεραν τις προσωπικές τους διαδρομές, τις επιλογές τους και τις συνέπειες αυτών.
Ένα από τα στοιχεία που έκανε αυτή την παράσταση να ξεχωρίζει ήταν η μουσική. Αν και τα πρωτότυπα τραγούδια του έργου ανήκουν στον Πάουλ Ντεσάου, η νέα μουσική και τα τραγούδια που έγραψε ο Θοδωρής Αμπαζής σε στίχους του μεταφραστή Γιώργου Δεπάστα αποδείχθηκαν εξαιρετική επιλογή. Η μουσική όχι μόνο ενίσχυσε την ατμόσφαιρα του έργου, αλλά λειτούργησε και ως σχολιασμός των γεγονότων.
Προς το τέλος της παράστασης, υπήρξε μια σκηνή που με εντυπωσίασε – μία από τις πιο δυνατές σκηνές που έχω παρακολουθήσει στο θέατρο.
Το έργο θέτει ένα από τα πιο σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τον πόλεμο: Καταργούνται οι ηθικές αξίες σε καιρό πολέμου; Ή μήπως δεν υπήρχαν εξαρχής; Παρακολουθώντας τη Μάνα Κουράγιο να προσπαθεί να επιβιώσει μέσα στη δίνη της βίας και του πολέμου, αναρωτήθηκα αν οι επιλογές της ήταν προϊόν ανάγκης ή προσωπικής στάσης απέναντι στη ζωή. Η ιστορία της είναι μια τραγική υπενθύμιση πως ο πόλεμος δεν γίνετε ποτέ «κάπου αλλού», αλλά πάντοτε μας αφορά, όποιο κι αν είναι το γεωγραφικό ή ιστορικό του πλαίσιο.
Η Μάνα Κουράγιο του Μπρεχτ δεν είναι ένα εύκολο έργο, ούτε υπόσχεται λύτρωση ή απαντήσεις. Αντίθετα, σε αφήνει με βαριές σκέψεις, με εικόνες που μένουν στο μυαλό και με μια αίσθηση πως, παρά τα διδάγματα της Ιστορίας, η ανθρωπότητα εξακολουθεί να επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη. Η παράσταση αυτή κατάφερε να μεταφέρει με αμεσότητα και ένταση το διαχρονικό μήνυμα του έργου. Συνολικά, πρόκειται για μια παράσταση που αναδεικνύει το κείμενο του Μπρεχτ μέσα από μια εξαιρετική σκηνοθετική προσέγγιση και δυνατές ερμηνείες.
Πληροφορίες παράστασης
Μετάφραση-στίχοι: Γιώργος Δεπάστας
Σκηνοθεσία: Στάθης Λιβαθινός
Μουσική: Θοδωρής Αμπαζής
Σκηνικά-Κοστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου
Κίνηση: Άντι Ζούμα
Σχεδιασμός βίντεο: Αλέξανδρος Αβρανάς
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Συνεργάτις δραματουργός-Δραματολόγος παράστασης: Έρι Κύργια
Μουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου
Βοηθός σκηνοθέτη: Έλενα Μπερντέ
Βοηθός μουσικού: Γιώργος Καρούμπαλος
Βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Έμιλυ Κουκουτσάκη
Β’ Βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Ελίνα Αλουπογιάννη
Γ’ Βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Μαριαλένα Τριγκλίδα
Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Νίκος Αλεξίου, Μπέτυ Αρβανίτη, Αντώνης Γιαννακός,
Γιάννης Δενδρινός, Πάνος Καμμένος, Φώτης Κουτρουβίδης, Πάρης Λεόντιος, Άννα Μάγκου, Βασίλης Ντάρμας, Βασίλης Παπαδημητρίου, Άγγελος Παππάς, Αντώνης Παρχαρίδης, Ιάκωβος Παυλόπουλος, Θεοδοσία Σαββάκη, Εύα Σιμάτου, Ιωάννης Σύριος, Χρήστος Σωνάκης, Βασίλης Τσαλίκης, Σταμάτης Φακορέλλης
