Βιβλία

Πρέπει να απαγορεύονται τα βιβλία; – Λολίτα, 1984 και άλλες ιστορίες λογοκρισίας

Loading

Τα βιβλία ανέκαθεν αποτελούσαν παράθυρα στον κόσμο των ιδεών, της ελευθερίας και της διαφορετικότητας. Ωστόσο, δεν ήταν λίγες οι φορές που συγκεκριμένα έργα βρέθηκαν στο στόχαστρο, καθώς οι απόψεις τους θεωρήθηκαν επικίνδυνες ή προκλητικές από κάποιες κοινωνικές ομάδες. Από τη λογοκρισία που υπήρχε στα ολοκληρωτικά καθεστώτα μέχρι τη σημερινή «κουλτούρα της ακύρωσης», τα απαγορευμένα βιβλία συνεχίζουν να αποτελούν σημείο αντιπαράθεσης.

Αφορμή για αυτό το άρθρο ήταν διάφορα κείμενα που διαβάζω αλλά και συζητήσεις που κάνω σχετικά με την ευκολία που μας προσφέρουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στο να ακυρώνουμε καλλιτέχνες ως πρόσωπα αλλά και τα έργα τους, είτε είναι εν ζωή είτε όχι. Τελικά αυτό το κοινωνικό φαινόμενο δεν είναι σύγχρονο, αλλάζει, όμως, η ευκολία με την οποία απορρίπτουμε τα έργα τέχνης. Πόσο εύκολο άραγε είναι να διαχωρίσουμε το έργο τέχνης από τον καλλιτέχνη;

Γιατί, άραγε, κάποια έργα θεωρούνται τόσο απειλητικά ώστε να αποκλείονται από τις βιβλιοθήκες ή να καταδικάζονται δημόσια; Είναι η λογοκρισία ένας μηχανισμός προστασίας ή ένα εργαλείο περιορισμού της ελευθερίας του λόγου;

Παρακάτω αναφέρω βιβλία που έχουν απαγορευτεί κατά τη διάρκεια των ετών.


Σατανικοί στίχοι του Σαλμάν Ρούσντι

Κυκλοφόρησε το 1988

Το βιβλίο είναι εμπνευσμένο από τη ζωή του προφήτη Μωάμεθ. Ο τίτλος αναφέρεται στους Σατανικούς Στίχους, μια ομάδα κορανικών στίχων για τρεις παγανιστικές θεές της Μέκκας. Το μέρος της ιστορίας που ασχολείται με τους «σατανικούς στίχους» βασίστηκε σε αφηγήσεις των ιστορικών αλ-Ουακιντί και αλ-Ταμπάρι.

Στο Μπανγκλαντές, στην Αίγυπτο, στην Ινδία, στην Ινδονησία, στο Ιράν, στην Κένυα, στη Λιβερία, στη Μαλαισία, στο Νεπάλ, στο Πακιστάν, στην Παπούα Νέα Γουινέα, στη Σενεγάλη, στη Σρι Λάνκα, στην Τανζανία, στην Ταιλάνδη απαγορεύτηκε ως βλάσφημο κατά του Ισλάμ. Στο Μπανγκλαντές, εκδόθηκε φετβά (θρησκευτικό διάταγμα) που ζητούσε το θάνατό του συγγραφέα.  

Το 1989, ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν Ρουχολάχ Χομεϊνί ζήτησε τον θάνατο του Ρούσντι, με αποτέλεσμα πολλές αποτυχημένες απόπειρες δολοφονίας του συγγραφέα, στον οποίο παραχωρήθηκε αστυνομική προστασία από την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, και επιθέσεις σε άτομα που σχετίζονται μαζί του, συμπεριλαμβανομένου του Ιάπωνα μεταφραστή Hitoshi Igarashi, ο οποίος μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου το 1991. Οι απόπειρες δολοφονίας κατά του Ρούσντι συνεχίστηκαν, συμπεριλαμβανομένης μιας απόπειρας δολοφονίας του τον Αύγουστο του 2022.

Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια της Χάρπερ Λι

Κυκλοφόρησε το 1960

Παρά το γεγονός ότι είναι τόσο αγαπητό, το μυθιστόρημα της Χάρπερ Λι εξακολουθεί να είναι ένα από τα πιο αμφισβητούμενα/απαγορευμένα κλασικά βιβλία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Διαδραματίζεται στην Αλαμπάμα της δεκαετίας του 1960 όπου παρακολουθούμε την ιστορία μέσα από τη παιδική ματιά της Scout όταν ο πατέρα της ο Atticus θα υπερασπιστεί έναν μαύρο άνδρα που κατηγορείται για τον βιασμό μιας λευκής γυναίκας.

Οι υποστηρικτές της απαγόρευσης του βιβλίου υποστηρίζουν ότι τα ζητήματα του ρατσισμού και της σεξουαλικότητας δεν είναι κατάλληλα για νεαρούς αναγνώστες. Η στάση τους δεν έχει επηρεάσει τη δημοτικότητα του βιβλίου (ή την κινηματογραφική του μεταφορά) καθώς θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα βιβλία όλων των εποχών.

Ο άρχοντας των μυγών του William Golding

Κυκλοφόρησε το 1954

Αυτό το βιβλίο απαγορεύτηκε από την κυβέρνηση, τα σχολεία και τις βιβλιοθήκες των ΗΠΑ κυρίως επειδή αναφέρει ότι σε ακραίες συνθήκες κάθε ειρηνικός άνθρωπος είναι πρόθυμος να σκοτώσει τον συνάνθρωπο του για να επιβιώσει. Όλοι οι χαρακτήρες είναι παιδιά που είχαν την ατυχία να ζήσουν σε ένα τροπικό νησί μετά από ένα αεροπορικό δυστύχημα και χρειάσηκε να κάνουν ακραίες και αποτρόπαιες πράξεις για να επιβιώσουν όπως δολοφονίες, άσκηση βίας και κυνήγι ανθρώπων.

Η λάμψη του Στίβεν Κινγκ

Κυκλοφόρησε το 1977

Ο Τζακ Τόρανς, ο βασικός πρωταγωνιστής, είναι συγγραφέας και αναρρώνει από τον αλκοολισμό. Καθώς ο Τζακ αναζητά έμπνευση, δέχεται μια θέση ως υπεύθυνος ενός ξενοδοχείου κατά τη διάρκεια του χειμώνα στα βουνά του Κολοράντο. Παίρνει και την οικογένειά του μαζί, τη γυναίκα και τον μικρό γιο. Σύντομα, μια καταιγίδα τους αποκλείει από τον έξω κόσμο, ενώ παράξενες δυνάμεις που κατοικούν στο ξενοδοχείο επηρεάζουν τη λογική του Τζακ.

Αυτό το βιβλίο θεωρήθηκε ανεπιθύμητο από τις αρχές. Λέγεται ότι είναι γεμάτο βία, δαίμονες και ότι κοροϊδεύει τον Χριστιανισμό, όπως σχεδόν κάθε βιβλίο του Stephen King. Στις μέρες μας όμως είναι ένα πολύ δημοφιλές βιβλίο.

Η φάρμα των ζώων του Τζορτζ Όργουελ

Κυκλοφόρησε το 1945

Αφηγείται την ιστορία μιας ομάδας ζώων φάρμας που επαναστατούν ενάντια στον αγρότη στον οποίο ανήκουν, ελπίζοντας να δημιουργήσουν μια κοινωνία όπου τα ζώα θα μπορούν να είναι ίσα, ελεύθερα και ευτυχισμένα. Τελικά, τα ζώα καταλήγουν σε μια κατάσταση τόσο κακή όσο πριν, υπό τη δικτατορία ενός χοίρου που ονομάζεται Ναπολέοντας.

Ολοκληρώθηκε το 1943 και ο Όργουελ διαπίστωσε ότι κανένας εκδότης δεν θα τύπωνε το βιβλίο, λόγω της κριτικής του για την ΕΣΣΔ, έναν σημαντικό σύμμαχο της Βρετανίας στον πόλεμο. Μόλις, όμως, το βιβλίο εκδόθηκε, απαγορεύτηκε στην ΕΣΣΔ και σε άλλες κομμουνιστικές χώρες. Επίσης ήταν απαγορευμένο στο Βιετνάμ.

Το πορφυρό χρώμα της Άλις Γουόκερ

Κυκλοφόρησε το 1982

Αφηγείται την ιστορία δύο φτωχών, νεαρών, Αφροαμερικανίδων που ζουν στον βαθύ αμερικανικό Νότο των αρχών του εικοστού αιώνα. Κατά τη διάρκεια που εξελίσσεται το μυθιστόρημα, αντιμετωπίζουν ρατσισμό, σεξισμο και κακοποίηση.

Το βιβλίο έχει αμφισβητηθεί πολλές φορές από τότε που εκδόθηκε, συμπεριλαμβανομένης της πιο πρόσφατης το 2017. Το βιβλίο έχει απαγορευτεί από σχολικές βιβλιοθήκες στις Ηνωμένες Πολιτείες μεταξύ 1984 και 2013. Υπήρξαν διάφοροι λόγοι για την απαγόρευση του βιβλίου, συμπεριλαμβανομένων των θρησκευτικών αντιρρήσεων, αλλά και της ενδοοικογενειακής βίας και της σεξουαλική κακοποίησης που αναφέρονται στο βιβλίο.

Αγαπημένη της Τόνι Μόρισον

Κυκλοφόρησε το 1987

Τοποθετημένο στο Οχάιο μετά τον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο, το βραβευμένο με Πούλιτζερ μυθιστόρημα της Toni Morrison, βασίζεται στην αληθινή ιστορία της Μάργκαρετ Γκάρνερ, μιας Αφροαμερικανίδας σκλάβας που σκότωσε το παιδί της για να το σώσει από μια ζωή σκλαβιάς.

Το 2007, δύο γονείς από το Κεντάκι εξέφρασαν την ανησυχία τους στη σχολική επιτροπή του Eastern High School σχετικά με τη βία εν λόγω βιβλίο το οποίο και αφαιρέθηκε από τη λίστα ανάγνωσης.

Το 2012, πραγματοποιήθηκαν δημόσιες ακροάσεις στη Σχολική Περιοχή του Πλύμουθ του Μιζούρι για να συζητηθεί εάν μια λίστα βιβλίων, συμπεριλαμβανομένου του Beloved, θα έπρεπε να απαγορευτεί από τα μαθήματα Αγγλικής λογοτεχνίας.

Το 2016, ο Richard H. Black, Ρεπουμπλικανός μέλος της Γερουσίας της Πολιτείας της Βιρτζίνια το αμφισβήτησε. Ισχυρίστηκε ότι το μυθιστόρημα ήταν ηθικά μεμπτό και πολύ βίαιο για να διδαχθεί σε μαθήματα αγγλικών. Ο γερουσιαστής Black ψήφισε ένα νομοσχέδιο σύμφωνα με το οποίο οι δάσκαλοι θα πρέπει να ειδοποιούν τους γονείς όταν υπάρχει σεξουαλικό περιεχόμενο σε βιβλία.

Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ

Κυκλοφόρησε το 1947

Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ δεν προοριζόταν ποτέ να δημοσιοποιηθεί. Στο βιβλίο παρακολουθούμε τις σκέψεις μιας νεαρής έφηβης που κρύβεται σε μια σοφίτα για να αποφύγει να την συλλάβουν οι Ναζί κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Αφαιρέθηκε από τις σχολικές βιβλιοθήκες επειδή ορισμένες από τις απλές περιγραφές της 14χρονης για την ανατομία της θεωρήθηκαν ως «πορνογραφικές».

Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων του Lewis Carroll

Κυκλοφόρησε το 1865

Αυτό το ιδιαίτερο μυθιστόρημα του Λιούις Κάρολ έχει διασκευαστεί πολλές φορές για τη μικρή και τη μεγάλη οθόνη, αλλά δεν ήταν πάντα ιδιαίτερα αγαπητό. Η ιστορία επικεντρώνεται στην περιπέτεια της Αλίκης η οποία πέφτει σε μία κουνελότρυπα και μεταφέρεται σε έναν φανταστικό κόσμο με ζώα που μιλάνε και εντελώς παράλογα γεγονότα.

Γι’ αυτό κάποιοι γονείς μπορεί να αισθάνονται μπερδεμένοι από αυτό το παράλογο βιβλίο. Αξίζει όμως να απαγορευτεί; Το 1931, ο κυβερνήτης της επαρχίας Χουνάν της Κίνας πίστευε πως ναι, αναφέροντας ότι είναι «καταστροφικό να βάζεις ζώα και ανθρώπους στο ίδιο επίπεδο», όπως κάνει το βιβλίο.

Ο εραστής της Λαίδης Τσάτερλυ του D. H. Lawrence

Κυκλοφόρησε το 1929

Το βιβλίο αναφέρεται στην ιστορία της σωματικής (και συναισθηματικής) σχέσης μεταξύ ενός άνδρα της εργατικής τάξης και μιας γυναίκας της ανώτερης τάξης.

Το βιβλίο απαγορεύτηκε ως άσεμνο στον Καναδά, στην Αυστραλία (1929-1965), την Ινδία και την Ιαπωνία.

Προσωρινά απαγορευμένο ήταν και στο Ηνωμένο Βασίλειο για παραβίαση των νόμων περί σεμνότητας. Η απαγόρευση άρθηκε το 1960.

Προσωρινά απαγορευμένο και στις Ηνωμένες Πολιτείες για παραβίαση των νόμων περί σεμνότητας. Η απαγόρευση άρθηκε το 1959.

Φρανκενστάιν της Μέρι Σέλεϊ

Κυκλοφόρησε το 1818

Κυριευμένος από την εμμονή να δημιουργήσει ζωή από το μηδέν, ο Βίκτορ Φρανκενστάιν συλλέγει ανθρώπινα μέλη ώστε να κατασκευάσει ένα ανθρωπόμορφο πλάσμα, στο οποίο μεταδίδει ζωή μέσω του ηλεκτρισμού. Όμως, το κακότεχνο δημιούργημά του του προκαλεί αποτροπιασμό, κι έτσι εκείνο, συντετριμμένο από την απόρριψη του δημιουργού του, αποφασίζει να τον καταστρέψει.

Απαγορεύτηκε κατά τη διάρκεια του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική το 1955 επειδή περιείχε «άσεμνο» ή «απρεπές» περιεχόμενο.

Τα σταφύλια της οργής του Τζον Στάινμπεκ

Κυκλοφόρησε το 1939

Το μυθιστόρημα, το οποίο διαδραματίζεται κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης, επικεντρώνεται σε μια φτωχή οικογένεια αγροτών που διώχθηκαν από το σπίτι τους στην Οκλαχόμα. Λόγω της σχεδόν απελπιστικής κατάστασής τους ξεκινούν για την Καλιφόρνια μαζί με χιλιάδες άλλους που αναζητούν δουλειά, γη, αξιοπρέπεια και ένα καλύτερο μέλλον.

Απαγορεύτηκε προσωρινά σε πολλά μέρη στις ΗΠΑ. Στην πολιτεία της Καλιφόρνια στην οποία είχε μερικώς στηθεί η πλοκή, απαγορεύτηκε για την υποτιθέμενη μη κολακευτική απεικόνιση των κατοίκων της περιοχής.

Λολίτα του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ

Κυκλοφόρησε το 1955

Το μυθιστόρημα είναι γνωστό για το αμφιλεγόμενο θέμα του: ο πρωταγωνιστής και αφηγητής, ένας μεσήλικας καθηγητής λογοτεχνίας με το ψευδώνυμο Humbert Humbert, έχει εμμονή με ένα 12χρονο κορίτσι, την Dolores Haze, την οποία απαγάγει και κακοποιεί σεξουαλικά αφού γίνει πατριός της.  

Στην Αργεντινή, στη Γαλλία, στη Νέα Ζηλανδία, στη Νότια Αφρική, στο Ηνωμένο Βασίλειο απαγορεύτηκε επειδή ήταν “άσεμνο”. Απαγορεύτηκε στον Καναδά το 1958, αν και η απαγόρευση άρθηκε αργότερα.

Οδυσσέας του Τζέιμς Τζόις

Κυκλοφόρησε το 1922

Στον “Οδυσσέα” ο Τζόυς καταγράφει τις σκέψεις και τις πράξεις πραγματικών ανθρώπων, ακόμη και τις πιο αισχρές και άσεμνες. Στην προσπάθειά του να δημιουργήσει έναν νεωτερικό, μοντέρνο ήρωα, επιστρέφει στο ομηρικό έπος της Οδύσσειας και αποδομεί τον Έλληνα ήρωα, τον πολύτροπο Οδυσσέα. Στη θέση του ομηρικού Οδυσσέα τοποθετεί τον Οδυσσέα-Μπλουμ, που τον χαρακτηρίζουν ταπεινές ανθρώπινες δραστηριότητες και ιδιότητες, οι οποίες και περιγράφονται λεπτομερώς στο έργο.

Η πλήρης μετάφραση του 1945 στα ισπανικά του βιβλίου απαγορεύτηκε από τις ισπανικές αρχές μέχρι το 1962. Απαγορεύτηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι το 1936.

Για ποιον χτυπά η καμπάνα του Έρνεστ Χέμινγουεϊ

Κυκλοφόρησε το 1940

Αφηγείται την ιστορία του Ρόμπερτ Τζόρνταν, ενός νεαρού Αμερικανού εθελοντή που συνδέεται με μια αντάρτικη μονάδα κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου και στον οποίο ανατίθεται να ανατινάξει μια γέφυρα κατά τη διάρκεια επίθεσης στην πόλη Σεγκόβια.

Απαγορευμένο από τις ισπανικές αρχές μέχρι το 1968.

Η ιστορία της Θεραπαινίδας της Μάργκαρετ Άτγουντ

Το μπεστ σέλερ της Μάργκαρετ Άτγουντ (που ενέπνευσε την ομώνυμη σειρά) είναι ένα βιβλίο δυστοπικό. Μια μυστηριώδης ασθένεια  έχει καταστήσει τις περισσότερες γυναίκες υπογόνιμες. Η Νέα Αγγλία κυβερνάτε από μια ομάδα πατριαρχικών θρησκευτικών φανατικών. Και στον αντίποδα βρίσκονται οι υπηρέτριες -οι γυναίκες που κρατήθηκαν όμηροι από την κυβέρνηση λόγω της ικανότητάς τους να κάνουν παιδιά. Στο The Handmaid’s Tale, μια από τις γυναίκες λέει την ιστορία της.

Φυσικά, οι απαραίτητες σκηνές σεξουαλικής τυραννίας έχουν ως αποτέλεσμα τη συχνή απαγόρευση του βιβλίου. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Βιβλιοθηκών, έχει αμφισβητηθεί για «χυδαιότητα και σεξουαλική βία».

Άνθρωποι και ποντίκια του Τζον Στάινμπεκ

Κυκλοφόρησε το 1937

Οι πιο συνηθισμένες αντιδράσεις επικεντρώνονται στις φυλετικές προσβολές και τα στερεότυπα της νουβέλας. Ο ρατσισμός είναι ένα κεντρικό θέμα στο βιβλίο, το οποίο περιγράφει λεπτομερώς το ταξίδι δύο μεταναστών εργατών σε ράντσο στην Καλιφόρνια της εποχής της Ύφεσης.

Χάρι Πότερ της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ

Κυκλοφόρησε το 1997-2007

Παρά την ευρεία δημοτικότητά τους, τα βιβλία του Χάρι Πότερ έχουν αμφισβητηθεί από χριστιανούς θρησκευτικούς ηγέτες και ομάδες, με ορισμένους να τα αποκαλούν ακόμη και «σατανικά». Αυτό συμβαίνει επειδή η σειρά βιβλίων επικεντρώνεται σε έναν νεαρό μάγο και τους φίλους του. Σχολεία σε όλη τη χώρα έχουν απαγορεύσει τη σειρά Χάρι Πότερ επειδή έχει ως θέμα τη μαγεία αλλά και για τις απεικονίσεις του θανάτου και του κακού.

Ο φύλακας στη σίκαλη του J.D. Salinger

Το βιβλίο είναι από τα σημαντικότερα μυθιστορήματα ενηλικίωσης, με ήρωα τον Χόλντεν Κόλφιλντ, παγκόσμιο σύμβολο πια της εφηβικής επανάστασης.

Στις δεκαετίες του ’70 και του ’80, όμως, ήταν το πιο απαγορευμένο βιβλίο στα λύκεια των ΗΠΑ καθώς θεωρήθηκε ως χυδαίο, και γεμάτο βία και σεξουαλικότητα.

Το κουρδιστό πορτοκάλι του Anthony Burgess

Ο δεκαπεντάχρονος Άλεξ απολαμβάνει τους βιασμούς, τα ναρκωτικά και την Ενάτη Συμφωνία του Μπετόβεν. Ως αρχηγός μιας συμμορίας εφήβων, περιπλανιέται στους δρόμους ενός δυστοπικού μέλλοντος αναζητώντας φρικτές συγκινήσεις. Όταν ο Άλεξ συλλαμβάνεται και φυλακίζεται για την αποκλίνουσα συμπεριφορά του, το Κράτος αναλαμβάνει να τον αναμορφώσει… αλλά με ποιο κόστος; Το βιβλίο ενέπνευσε την ομότιτλη ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ και συμπεριλήφθηκε στη λίστα του περιοδικού ΤIME με τα 100 κορυφαία μυθιστορήματα της αγγλικής γλώσσας που γράφτηκαν τον 20ο αιώνα.

Αυτό το βιβλίο, τόσο διάσημο και δημοφιλές στις μέρες μας, απαγορεύτηκε αυστηρά από τα μέσα έως τα τέλη της δεκαετίας του ’80 λόγω της απαράδεκτης γλώσσας του.  Ένα μυθιστόρημα που αφαιρέθηκε από πολλά σχολεία και βιβλιοθήκες.

Σήμερα είναι πολύ δημοφιλές καθώς αναφέρεται σε αρκετά κοινωνικά ζητήματα: εφηβική βία, βιασμός, άστεγα παιδιά.

Οι περιπέτειες του Χακ Φιν του Mark Twain

Κυκλοφόρησε το 1884.

Πλέον αυτό το βιβλίο είναι κατάλληλο για παιδιά, επομένως είναι περίεργο να σκεφτόμαστε ότι απαγορευόταν λόγω απαράδεκτης γλώσσας και «ρατσιστικών» όρων και περιεχομένου.

Ο Χακ Φιν, φίλος του Τομ Σόγιερ από το βιβλίο οι «Περιπέτειες του Τομ Σόγιερ», αφηγείται τη ζωή τους σε μια μικρή πόλη κοντά στον ποταμό Μισισιπή, παρατηρώντας τις παγιωμένες αντιλήψεις και τον ρατσισμό των ντόπιων.

Μαντάμ Μποβαρί του Γκυστάβ Φλωμπέρ

Κυκλοφόρησε το 1856

H “Μαντάμ Μποβαρί” είναι η ιστορία της Έμας, μιας όμορφης, απλής κοπέλας στη γαλλική επαρχία, η οποία ονειρεύεται μια ζωή ουτοπική, σαν κι αυτή που περιγράφεται στα ρομαντικά βιβλία, γεμάτη έντονες συγκινήσεις, πολυτέλειες, πάθη και φλογερούς έρωτες. Όμως ο γάμος της με τον Σαρλ Μποβαρί, που είναι εξαιρετικά αφοσιωμένος και πράος αλλά βαρετός σύζυγος για εκείνη, κάθε άλλο παρά ιδανικός θα αποδειχθεί και θα τη βυθίσει στην ανία και την πλήξη μιας ζωής πεζής και ανούσιας, όπως ορίζουν οι κοινωνικές συμβάσεις και οι συντηρητικές ιδέες της υποκριτικής επαρχίας.

Το βιβλίο δημοσιεύτηκε στο λογοτεχνικό περιοδικό Revue de Paris (Παρισινή Επιθεώρηση), σε έξι συνέχειες, ανά δεκαπενθήμερο από την 1η Οκτωβρίου έως και τις 15 Δεκεμβρίου 1856. Όμως ο συγγραφέας του βιβλίου, ο διευθυντής του περιοδικού και ο τυπογράφος του περιοδικού συνελήφθησαν με την κατηγορία των ανήθικων δημοσιευμάτων που προσβάλλουν τα δημόσια και θρησκευτικά ήθη. Η δίκη έγινε στο Παρίσι από τις 29 Ιανουαρίου έως τις 7 Φεβρουαρίου 1857. Οι κατηγορούμενοι αθωώθηκαν.

Όλιβερ Τουίστ του Καρόλου Ντίκενς

Κυκλοφόρησε το 1839

Ο Όλιβερ Τουίστ γεννήθηκε σε ένα άσυλο και εκεί πέρασε τους τρεις πρώτους μήνες της ζωής του. Μέχρι τα εννέα του χρόνια έζησε σε ένα άθλιο ίδρυμα. Και μετά στο πτωχοκομείο, όπου επιστάτης ήταν ο άκαρδος κύριος Μπαμπλ. Όταν κάνει το λάθος να ζητήσει περισσότερο φαγητό, τον διώχνουν και από εκεί.

Η μοίρα οδηγεί τον Όλιβερ στον γερο-Φέιγκιν, ο οποίος εκπαιδεύει συμμορίες αγοριών στην κλοπή. Φτωχός και μόνος, παρασύρεται στον κόσμο του εγκλήματος για αρκετό διάστημα, ώσπου αποφασίζει να ξεφύγει και να ζήσει τίμια και με αξιοπρέπεια.

Απαγορεύεται από τη Ναζιστική Γερμανία λόγω της παρουσίασης εβραίων ως χαρακτήρες στο βιβλίο.

Ιβανόης του Γουόλτερ Σκοτ

Κυκλοφόρησε το 1819

Παρουσιάζει με δεξιοτεχνία τις παραδόσεις των Νορμανδών και των Σαξόνων στα χρόνια των σταυροφοριών. Αναπαριστά την εποχή των ιπποτών, μια ρομαντική εποχή τη μεσαιωνικής Αγγλίας.

Ο ήρωας επιστρέφει στην πατρίδα του από τους Άγιους Τόπους αγωνίζεται στο πλευρό του νόμιμου βασιλιά και τελικά δικαιώνεται. Άσκησε μεγάλη επιρροή στους χιλιάδες αναγνώστες του για τα υψηλά ιδανικά που μεταδίδει μ’ ένα μοναδικό και συναρπαστικό τρόπο.

Απαγορεύεται από τη Ναζιστική Γερμανία λόγω της παρουσίασης εβραίων ως χαρακτήρες στο βιβλίο.

Το σπίτι των πνευμάτων της Ιζαμπέλ Αλιέντε

Κυκλοφόρησε το 1982.

Η ιστορία περιγράφει λεπτομερώς τη ζωή της οικογένειας Trueba, που εκτείνεται σε τέσσερις γενιές και παρακολουθεί τις μετα-αποικιακές κοινωνικές και πολιτικές αναταραχές της Χιλής – αν και το όνομα της χώρας και τα ονόματα των προσωπικοτήτων που παραλληλίζονται στενά με ιστορικά πρόσωπα, όπως «ο Πρόεδρος» ή «ο Ποιητής», δεν δίνονται ποτέ ρητά.

Απαγορεύτηκε στη Χιλή κατά τη δικτατορία του Πινοσέτ.


Η συζήτηση γύρω από τα απαγορευμένα βιβλία μας καλεί να αναρωτηθούμε για τις αξίες που θέλουμε να διατηρήσουμε ως κοινωνία. Μπορεί η προστασία από ακραίες ή επικίνδυνες ιδέες να δικαιολογεί τον αποκλεισμό της διαφορετικότητας; Και μήπως η «κουλτούρα της ακύρωσης» λειτουργεί ως μια νέα μορφή λογοκρισίας που συχνά στερεί τη δυνατότητα διαλόγου και αμφισβήτησης; Στον πυρήνα κάθε απόπειρας απαγόρευσης ενός βιβλίου κρύβεται η δύναμη των λέξεων – μια δύναμη που μπορεί να διαμορφώσει συνειδήσεις, να προκαλέσει σκέψη και να φέρει αλλαγές. Ίσως τελικά, ο δρόμος προς την πρόοδο να μην περνά μέσα από τη σιωπή, αλλά από τον ανοιχτό διάλογο και την ελευθερία της έκφρασης.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *